Je zult het jezelf waarschijnlijk al meerdere keren hebben afgevraagd:
Wat mag ik tijdens mijn zwangerschap wel en niet eten?
En wat niet meehelpt: overal lees je iets anders!
Eigenlijk is er één belangrijke stelregel tijdens je zwangerschap: vermijd alle rauwe en halfrauwe producten.
De listeria-bacterie heeft hier namelijk vrij spel en deze is gevaarlijk voor je ongeboren kind.
Maar wat betekent dit precies?
Hieronder hebben we een handige infographic gemaakt om je meer houvast te geven in wat je wel en niet mag eten tijdens je zwangerschap.
Verderop in het artikel lees je in detail wat je nou wel en absoluut niet mag eten.
Bekijk een grotere afbeelding van deze infographic
Niet eten
Rauw vlees
- Eet geen rauw vlees of vleeswaar. Pas dus op met filet americain, rosbief, tartaar, ossenworst en biefstuk die niet doorbakken is. De parasiet Toxoplasma gondii kan de ziekte toxoplasmose veroorzaken. Toxoplasma gondii kan voorkomen in rauw vlees. Je kunt helaas niet zien, ruiken of proeven dat vlees besmet is. Dus kijk goed naar de datum op de verpakking. En bij twijfel: niet doen!
- Eet geen lever en leverproducten. In lever zit veel vitamine A en een te hoge dosis hiervan kan leiden tot aangeboren afwijkingen bij je kindje. Daarom is het beter om geen lever te eten tijdens je zwangerschap. In leverproducten, zoals paté, hausmacher, smeerleverworst en leverkaas zit wat minder vitamine A. Beleg per dag maximaal één boterham of een paar toastjes (15-20 gram) met deze vleeswaren. Kijk ook uit met multi-vitaminen waar vitamine A in zit.
Rauwe vis
- Geen voorverpakte kant-en-klare vis uit de koeling. Dus bijvoorbeeld geen (vacuumverpakte) gerookte zalm, paling en mosselen.
- Geen roofvissen, zoals zwaardvis, tonijn, haai en koningsmakreel. In roofvissen kan namelijk veel kwik zitten. Kinderen en ongeboren baby’s zijn het meest gevoelig voor de effecten van kwik. Daarom wordt tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding geadviseerd op te passen met deze vissen. Een uitzondering hierop is tonijn uit blik, die kun je dus gerust eten.
- Geen paling uit Nederlandse rivieren. Deze paling kan namelijk veel dioxines bevatten. Kweekpaling kun je gerust eten tijdens je zwangerschap.
- Geen rauwe vis, schaal- en schelpdieren. Ook geen sushi dus.
Kaas van rauwe melk (au lait cru)
- Geen zachte kaas van rauwe melk. Hiermee worden zachte kazen bedoeld, zoals camembert en brie. Ze kunnen worden gemaakt van (ongepasteuriseerde) rauwe melk en besmet zijn met de listeriabacterie. Op de verpakking van rauwmelkse kazen staat ‘au lait cru’. Dit is voor de ongeboren baby een gevaarlijke bacterie die bij een infectie vervelende gevolgen kan hebben. De infectie kan leiden tot vroeggeboorte, een miskraam of zelfs het overlijden van de baby voor de geboorte. Gelukkig komt dit niet vaak voor. Rauwmelkse kazen worden in Nederland namelijk bijna niet geproduceerd. Wel worden ze uit andere landen geïmporteerd. Op het etiket staat dan ‘au lait cru’. Vaak gaat het om kaasjes die niet in fabrieksverpakking zitten. Twijfel je, vraag het dan even na bij de verkoper. Je kunt rauwmelkse kazen overigens wel gebruiken in warme gerechten, want zodra de kaas verhit wordt tot 85 graden Celsius overleeft de bacterie het niet.
- Zachte kazen van gepasteuriseerde melk kun je wel eten. Net als harde Nederlandse kazen. Dit zijn de kazen waarvoor je een kaasschaaf nodig hebt. Veilig kaas kiezen kan in de supermarkt prima door in de fabriek ingepakte zachte kaas te kopen met op het etiket de term: gepasteuriseerd. Dit betekent dat de kaas goed verhit is. Of kies een harde kaas, zoals de Nederlandse boerenkaas. Daarin kan de listeria niet overleven of groeien, ook al is deze gemaakt van rauwe melk. Ook alle soorten smeerkaas, roomkaas, hüttenkäse (cottage cheese) zijn veilig, omdat deze zijn gepasteuriseerd.
Rauwe eieren
- Geen rauwe eieren, want ze kunnen een bron van salmonellabacteriën zijn. In zelfgemaakte mousse en zelfgemaakt ijs zijn vaak rauwe eieren verwerkt.
- Geen koekdeeg of cakebeslag, hierin zitten namelijk rauwe eieren. Dus goed je koekjes en cake bakken, niet van de lepel likken!
Alcohol
- Geen alcohol, want dit is schadelijk voor je ongeboren kind. Het kan veel nadelige gevolgen hebben, bijvoorbeeld hersenproblemen. Drink daarom geen alcohol tijdens je zwangerschap. Heb je de gewoonte om aan het eind van de dag te ontspannen met een glas wijn? Er zijn genoeg gezondere alternatieven om te relaxen, zonder alcohol. Neem bijvoorbeeld een lekker warm bad, lees een goed boek of ga een stuk wandelen. Deze activiteiten kun je ook heel makkelijk in je dagelijkse routine brengen.
Met mate
Wees voorzichtig met de volgende producten.
- Rookworst, rookvlees
- Paté
- Lang bewaarde verse producten. Let bijvoorbeeld op met vleeswaren en rauwkostsalades, vanwege de kans op listeriabesmetting.
- Drop, beperk je tot een paar dropjes en 1 of 2 glazen zoethoutthee per dag.
- Zout en zoutproducten
- Cafeïne. Deze stof komt voor in koffie, cola, thee en sommige energiedrankjes. De stof kan de kans verhogen op een miskraam of op een te laag geboortegewicht. Beperk het aantal kopjes koffie tot 3 per dag.
- Eieren, alleen als ze hardgekookt of goed doorbakken zijn
- Kruidenpreparaten die je beter niet kunt nemen: absint-alsem, aloë, boerenwormkruid, dong quai, efedra (is een kruid dat sinds 2004 verboden is, vanwege het verhoogde risico op een beroerte, hartinfarct of hoge bloeddruk. Je kunt het echter wel via internet verkrijgen, soms onder de naam ephedra), hoefblad, kava kava (is een kruid dat sinds 2002 verboden is. Het kan ernstige en onherstelbare leverbeschadiging veroorzaken. Door het drinken van kava kava drank zijn al mensen overleden), komkommerkruid, sassafras, smeerwortel, venkel
- Kruidenpreparaten die je beter zo min mogelijk kunt nemen: fenegriek, nigelle, moederkruid, senna, meidoorn
- Kruidenpreparaten die je beste met mate kunt nemen: anijs, basilicum, dragon, kaneel, salie
- Rabarber: neem niet te veel rabarber
- Venkelthee en anijsthee
- Pimba: gebruik geen pimba ofwel kalebaskalk tegen misselijkheid
Eten en hygiëne
Goede hygiëne bij de bereiding van je eten is essentieel. Was je handen voordat je een maaltijd klaarmaakt en maak groenten grondig schoon. Kies je voor een kant-en-klaarmaaltijd, een opwarmmaaltijd of een etentje in een restaurant? Controleer dan of dit eten goed heet is voordat je ervan gaat genieten. Geef het eten gerust terug als het niet warm genoeg is.
